Bạn đam mê cầu lông? Bạn muốn tham gia những trận cầu đầy nhiệt huyết nhưng lại bỡ ngỡ với luật chơi? Đừng lo lắng! Bài viết này, Prokennex Việt Nam sẽ giúp bạn năm vững 11 luật chơi cầu lông cơ bản để tránh bị mắc những lỗi không đáng có dẫn đến mất điểm đáng tiếc trước đối thủ.
1. Sân và thiết bị trong luật chơi cầu lông
Sân cầu lông là nơi diễn ra các trận đấu đầy kịch tính và hấp dẫn. Để đảm bảo sự an toàn, công bằng và tính chuyên nghiệp cho môn thể thao này, Liên đoàn Cầu lông Thế giới (BWF) đã ban hành những quy định chi tiết về kích thước, cấu tạo và cách sử dụng sân cầu lông.
Kích thước sân cầu lông:
- Sân cầu lông đơn:
- Chiều dài: 13,40m
- Chiều rộng: 5,18m (không tính đường biên)
- Đường chéo sân: 14,38m
- Sân cầu lông đôi:
- Chiều dài: 13,40m
- Chiều rộng: 6,70m
- Đường chéo sân: 15,74m
Cấu tạo sân cầu lông:
Mặt sân: Sân thường là thảm nhựa màu xanh lá, có độ dày tùy loại từ 4.5mm đến 5.0 mm. Phải bằng phẳng, bề mặt thiết kế nhám nhằm chống trơn trượt.
Đường biên: Phải được đánh dấu rõ ràng bằng vạch kẻ có màu trắng hoặc vàng, rộng 40mm.
Lưới cầu lông: Lưới được làm từ sợi nylon mềm màu đen hoặc xanh đậm, có kích thước mắt lưới từ 15mm đến 20mm. lưới có độ dày đều nhau. Có chiều rộng 760mm và chiều dài ngang sân là 6,7m.
Cột lưới: Phải cao 1,55m và 1,524m tại vị trí chính giữa sân. Cột phải chắc chắn và được đặt ngay trên đường biên đôi.
Đỉnh lưới: Được nẹp bằng kẹp trắng phủ đôi lên dây lưới. Dây lưới hoặc dây cáp lưới phải được căng chắc chắn, ngang bằng với đỉnh hai cột lớn.
2. Quả cầu trong luật chơi cầu lông
Cấu tạo của quả cầu lông vũ:
- Có 16 lông vũ, đồng dạng và phải có độ dài từ 62mm đến 72mm, được buộc chặt vào đế cầu bằng chỉ hoặc vật liệu phù hợp.
- Đế cầu phải có đường kính từ 25mm đến 28mm và được làm từ nhựa tổng hợp hoặc nút bần.
- Trọng lượng của quả cầu lông phải từ 4,74g đến 5,5g.
- Tốc độ bay của quả cầu lông phải từ 78km/h đến 80km/h khi được đánh từ độ cao 1,5m.
Ngoài các cầu lông vũ tự nhiên mà ta thường gặp thì còn có loại cầu không có lông vũ:
Được tạo ra từ các loại vật liệu tổng hợp, thay thế cho những quả cầu lông truyền thống làm từ vật liệu tự nhiên, điều này dẫn đến một số khác biệt nhất định về trọng lượng và các đặc tính khác. Tuy nhiên, nếu sai số tối đa 10% vẫn được chấp nhận. Các số liệu còn lại tương tự như cầu lông vũ. Quy định về quả cầu lông là quy định quan trọng trong luật chơi cầu lông
3. Quy định về vợt trong chơi cầu lông
Vợt cầu lông là dụng cụ thi đấu quan trọng của mỗi vận động viên, đóng vai trò trực tiếp trong việc thực hiện các kỹ thuật đánh cầu và ảnh hưởng đến kết quả của trận đấu. Do đó, Liên đoàn Cầu lông Thế giới (BWF) đã ban hành những quy định chi tiết về đặc điểm, cấu tạo và cách sử dụng vợt cầu lông để đảm bảo tính công bằng và chuyên nghiệp cho môn thể thao này.
Theo luật chơi cầu lông thì vợt cầu lông được quy định không vượt quá 680mm chiều dài và 230mm chiều rộng tổng cả cán vợt, thân vợt, cổ vợt (khi gắn khớp nối dạng chữ “T”) và khung đan lưới.
Khu vực đan lưới phải được làm phẳng, với một mẫu dây đan xen kẽ, đồng nhất. Kích thước của khu vực này không được vượt quá tổng cộng 280mm chiều dài và 220mm chiều rộng.
Đặc biệt, không được phép gắn thêm bất kỳ vật dụng nào làm tăng kích thước của vợt, trừ những vật dụng cần thiết để bảo vệ và giảm sóc như quấn cán và bọc đầu vợt.
4. Quy tắc chọn sân, chọn cầu trước mỗi trận đấu
Trước khi bắt đầu trận đấu, trọng tài sẽ tiến hành tung đồng xu. Một trong hai đội sẽ được chỉ định chọn quyền giao cầu hoặc chọn sân trước, trong khi đội còn lại sẽ chọn phần còn lại.
Trong các giải phong trào và giải học sinh, trọng tài sẽ đặt quả cầu ở giữa mép lưới trên sân và cân bằng nó. Quả cầu sẽ được tung từ độ cao đó, và bên nào sân trước quả cầu rơi vào phần sân của họ sẽ được chỉ định quyền chọn sân hoặc chọn cầu trước, trong khi đối phương sẽ lựa chọn phần còn lại.
5. Cách tính điểm đúng luật trong chơi cầu lông
Trận đấu theo thể thức BO3, nghĩa là người chiến thắng cần đánh 3 trận và giành được 2 trận thắng. Trong mỗi trận, bên nào đạt được 21 điểm trước sẽ giành chiến thắng.
Nếu tỷ số là 20-20, tức cả hai đội đều đạt được 20 điểm, thì bên nào ghi liên tiếp 2 điểm cách biệt sẽ giành chiến thắng.
Trong trường hợp hiếm hoi tỷ số đạt được là 29-29, thì bên nào ghi được điểm thứ 30 trước sẽ giành chiến thắng.
Bên chiến thắng sẽ giao cầu trước ở set đấu tiếp theo, tiếp tục chuỗi các set đấu cho đến khi một bên giành được 2 trận và chiến thắng trận đấu.
6. Đổi sân trong chơi cầu lông
Khi kết thúc mỗi ván đấu, các VĐV sẽ đổi sân cho nhau. Nếu có ván thứ 3, một bên ghi điểm 11 sẽ đổi sân.
7. Giao cầu đúng trong luật chơi cầu lông
Thứ tự giao cầu:
- Trong lần giao cầu đầu tiên của hiệp đấu, người giao cầu phải đứng ở ô giao cầu bên phải.
- Sau khi ghi điểm, người giao cầu sẽ đổi ô giao cầu.
- Trong trường hợp hòa điểm, người giao cầu sẽ tiếp tục giao cầu từ ô giao cầu hiện tại.
Cả hai bên đều sẵn sàng. Khi đầu vợt chuyển động về phía sau của người giao cầu, bất kỳ trì hoãn nào cho việc giao cầu được xem là bất hợp lệ (không được có hành động nhấp nhả, nhằm đánh lừa đối thủ).
Người giao và người nhận cầu phải đứng ở vị trí chéo đối diện nhau trong phạm vi ô sân mà không được vượt qua đường biên.
Một phần hai chân của người giao và nhận đều phải chạm đất trước khi quả cầu được đánh đi.
Toàn bộ quả cầu phải được giữ dưới thắt lưng của người giao cầu tại thời điểm vợt tiếp xúc với quả cầu.
Trong quá trình giao cầu, thân vợt của người giao cầu phải luôn hướng xuống.
Vợt của người giao cầu phải chuyển động liên tục từ lúc bắt đầu giao cầu cho đến lúc đánh đi.
Quả cầu phải vượt qua lưới từ phía dưới và rơi vào khu vực của người nhận cầu.
Theo quy định mới của BWF, khi giao cầu, vợt phải nằm ở độ cao dưới hoặc bằng 1,15m tính từ mặt sân trở lên. Trọng tài giao cầu sẽ kiểm tra chiều cao này mỗi khi vận động viên thực hiện pha giao cầu. Trong các giải phong trào không có trọng tài giao cầu, hầu hết các giải sẽ qui định rằng điểm giao cầu phải từ thắt lưng người giao cầu trở xuống.
Lưu ý: Trong trận đấu đôi, đồng đội của người giao cầu có thể đứng ở bất kỳ vị trí nào phần sân của mình, miễn là không làm che mắt người giao và người nhận cầu của đối phương.
8. Lỗi trong luật chơi cầu lông
Lỗi giao cầu:
- Giao cầu không đúng vị trí: Người giao cầu hoặc người nhận cầu không đứng đúng vị trí chéo nhau trong ô giao cầu.
- Giao cầu không đúng tư thế: Khi giao cầu, thân vợt của người giao cầu phải luôn hướng xuống dưới.
- Giao cầu không đúng thời điểm: Người giao cầu giao cầu khi người nhận cầu chưa sẵn sàng.
- Quả cầu giao cầu bị lỗi: Quả cầu giao cầu bị bung ra, đế và cầu tách rời hoàn toàn.
Lỗi khi đánh cầu:
- Chạm lưới: Người chơi chạm lưới bằng bộ phận cơ thể hoặc vợt trong khi cầu đang bay qua.
- Chạm vợt vào người đối phương: Người chơi chạm vợt vào người đối phương trong khi cầu đang bay qua.
- Phá lưới: Người chơi đánh cầu qua lưới nhưng cầu không rơi vào phần sân đối phương.
- Cầm cầu: Người chơi cầm cầu bằng tay trong khi cầu đang bay.
- Đánh cầu hai lần: Người chơi đánh cầu hai lần liên tiếp.
Lỗi khác:
- Người chơi cố tình trì hoãn trận đấu bằng cách đi vệ sinh, thay quần áo, v.v.
- Người chơi không tuân theo hướng dẫn của trọng tài.
- Người chơi có hành vi phi thể thao như chửi thề, xúc phạm đối phương
9. Luật giao cầu lại trong chơi cầu lông
Giao cầu lại được thực hiện trong các trường hợp sau:
- Khi người giao cầu thực hiện động tác giao cầu nhưng người nhận cầu chưa sẵn sàng, trọng tài sẽ yêu cầu giao cầu lại.
- Nếu cả người giao cầu và người nhận cầu đều phạm lỗi khi giao cầu, trọng tài sẽ yêu cầu giao cầu lại.
- Nếu sau khi cầu được đánh trả, quả cầu bị mắc trên lưới và bị giữ lại, trọng tài sẽ yêu cầu giao cầu lại.
- Nếu quả cầu giao cầu bị bung ra, đế và cầu tách rời hoàn toàn, trọng tài sẽ yêu cầu giao cầu lại.
- Khi một pha giao cầu lại được thực hiện, lần giao cầu vừa rồi sẽ không tính, VĐV nào vừa giao cầu sẽ giao cầu lại. Lượt giao cầu sẽ không thay đổi sau khi giao cầu lại.
10. Luật chơi cầu lông: Thi đấu liên tục, lỗi tác phong, đạo đức và hình phạt
Thi đấu liên tục:
- Nguyên tắc: Trận đấu cầu lông phải diễn ra liên tục từ quả giao cầu đầu tiên cho đến khi kết thúc trận đấu, ngoại trừ các trường hợp được phép nghỉ theo quy định.
- Quãng nghỉ:
- Mỗi ván:
- Khi một bên ghi được 11 điểm, sẽ có quãng nghỉ không quá 60 giây.
- Giữa các ván:
- Giữa ván thứ nhất và ván thứ hai, giữa ván thứ hai và ván thứ ba được cho phép nghỉ không quá 120 giây trong tất cả các trận đấu.
- Trường hợp đặc biệt:
- Trong các trận đấu có truyền hình, trước khi trận đấu diễn ra, Tổng trọng tài có thể quyết định các quãng nghỉ nêu trên là bắt buộc và có độ dài cố định cho phù hợp.
- Mỗi ván:
- Ngừng thi đấu:
- Trường hợp bất khả kháng: Trọng tài chính có thể cho ngừng thi đấu trong một khoảng thời gian xét thấy cần thiết.
- Vi phạm Luật 16.2: Trọng tài chính có thể cho ngừng thi đấu và xử phạt bên vi phạm.
Lỗi tác phong, đạo đức:
- Cầu thủ:
- Không được cố tình trì hoãn hoặc ngừng thi đấu.
- Không được cố tình sửa hoặc phá hỏng quả cầu.
- Không được có hành vi, lời nói xúc phạm, khiêu khích đối thủ hoặc trọng tài.
- Không được có hành vi phi thể thao khác.
Hình phạt:
- Cảnh cáo: Trọng tài sẽ cảnh cáo cầu thủ vi phạm lần đầu.
- Điểm phạt: Nếu cầu thủ tiếp tục vi phạm sau khi đã được cảnh cáo, trọng tài sẽ phạt điểm cho đội đối phương.
- Truất quyền thi đấu: Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, cầu thủ có thể bị truất quyền thi đấu.
11. Quyền hạn của trọng tài và khiếu nại
Trọng tài chính là người có quyết định nhiều nhất trong mỗi trận đấu. Nhiệm vụ của họ là thi hành và duy trì luật chơi cầu lông, kịp thời hô “Lỗi” hoặc “Giao cầu lại”. Đưa ra quyết định về bất cứ khiếu nại nào liên quan đến điểm tranh chấp. Đảm bảo cho VĐV và khán giả được thông tin đầy đủ của trận đấu. Được phép bổ nhiệm hay thay đổi trọng tài biên và trọng tài giao cầu sau khi hội ý với Tổng trọng tài.
Ghi nhận và thông báo về mọi vi phạm và quyết định phạt cho tổng trọng tài. Báo cáo tất cả các khiếu nại chưa được giải quyết cho tổng trọng tài xem xét tiếp.
Trong mỗi trận đấu, có tổng trọng tài, trọng tài chính, trọng tài biên và trọng tài giao cầu.
Tổng trọng tài có trách nhiệm toàn diện cho toàn bộ giải đấu hoặc từng nội dung cụ thể.
Trọng tài chính chịu trách nhiệm cho trận đấu và sân đấu. Họ cũng có trách nhiệm thông báo cho tổng trọng tài về bất kỳ vấn đề nào.
Trọng tài giao cầu chịu trách nhiệm phát hiện lỗi giao cầu của người giao cầu và cung cấp cầu cho các vận động viên trong trận đấu khi được phép bởi trọng tài chính.
Trọng tài biên có trách nhiệm thông báo cho trọng tài chính liệu cầu đã “trong” hay “ngoài” đường biên mà họ chịu trách nhiệm.
Khiếu nại về quyết định của trọng tài:
- Trường hợp được phép khiếu nại:
- Khiếu nại về việc trọng tài áp dụng luật chơi sai.
- Khiếu nại về việc trọng tài xử phạt sai.
- Quy trình khiếu nại:
- Khiếu nại phải được thực hiện ngay sau khi trọng tài ra quyết định.
- Khiếu nại phải được thực hiện bằng lời nói hoặc bằng văn bản.
- Khiếu nại phải được thực hiện một cách lịch sự và tôn trọng trọng tài.
Lưu ý: Quyết định của một trọng tài là quyết định cuối cùng về mọi vấn đề mà họ phụ trách. Trừ trường hợp trọng tài chính chắc chắn rằng họ đã đúng, họ có thẩm quyền phủ quyết quyết định của trọng tài biên.
Cầu lông là một môn thể thao thú vị và bổ ích, phù hợp với mọi lứa tuổi. Nắm vững luật chơi cầu lông là bước đầu tiên để bạn có thể tham gia thi đấu và tận hưởng môn thể thao này một cách trọn vẹn nhất.
Hy vọng những kiến thức trong bài viết này sẽ giúp bạn tự tin bước vào sân cầu và có những trải nghiệm tuyệt vời với môn thể thao này.
